Στα ίχνη του πρώτου εξερευνητή της λίμνης Βαϊκάλης

Πριν από 270 χρόνια ανακαλύφθηκε η λίμνη Βαϊκάλη. Ο πρώτος που την περιέγραψε και την κατέγραψε στο χάρτη ήταν ο ρώσος κοζάκος Κουρμπάτ Ιβανόφ. Στη βιογραφία του πρωτοπόρου υπάρχουν αρκετά κενά μέχρι τις μέρες μας. Προς αναζήτηση μαρτυριών για τον ταξιδιώτη, ξεκίνησε για τη Σιβηρία μια αποστολή ερευνητών από αρκετές πόλεις της Ρωσίας.
Η Βαϊκάλη ανακαλύφθηκε όχι και τόσο παλιά - το Ιούλιο του 1643. Στο θρόνο της Μόσχας ήταν τότε ο Αλεξέι Μιχάιλοβιτς - ο δεύτερος της δυναστείας των Ρομανόφ, πατέρας του μετέπειτα αυτοκράτορα Πέτρου Ι. Εκείνη την εποχή, οι ρώσοι κοζάκοι, προχωρώντας προς τα ανατολικά, κατακτούσαν άγνωστες εκτάσεις της Σιβηρίας. Το απόσπασμα του Κουρμπάτ Ιβανόφ, αποτελούμενο από 74 κοζάκους του Τομπόλσκ, έφτασε στον άνω ρου του ποταμού Λένα και, στη συνέχεια, μέσω των παραποτάμων του, στην όχθη της λίμνης Βαϊκάλης. Για τη συνέχεια του ταξιδιού στη λίμνη, που έμοιαζε, λόγω του μεγέθους της, περισσότερο με θάλασσα, ναυπηγήθηκαν ανθεκτικά σκάφη. Φυσικά, οι τοπικές φυλές γνώριζαν αυτή τη λίμνη, λέει ο επικεφαλής ερευνητής του Ινστιτούτου Ρωσικής Ιστορίας Νικολάι Νικίτιν:
Για μάς όμως, θεωρείται ανακάλυψη αυτό που αποτέλεσε κατάκτηση όχι μόνο των κατοίκων της περιοχής αλλά του συνόλου του πολιτισμένου κόσμου. Στοιχεία σχετικά με αυτή τη λίμνη σύντομα εμφανίστηκαν στη ρωσική, και στη συνέχεια, στη δυτικοευρωπαϊκή χαρτογραφία.
Σχετικά με τον ίδιο τον Κουρμπάτ Ιβανόφ δεν γνωρίζουμε και πολλά πράγματα. Εκτός από το χάρτη της Βαϊκάλης, έκανε διάφορες γεωγραφικές περιγραφές περιοχών της Σιβηρίας. Στη συνέχεια, τέθηκε επικεφαλής μιας θαλάσσιας αποστολής στις ακτές της Τσικότκα. Για τις υπηρεσίες του ανταμείφθηκε με τίτλο ευγενείας. Για τον τόπο καταγωγής του και πολλές άλλες λεπτομέρειες της βιογραφίας του δεν υπάρχουν ακόμη αξιόπιστες πληροφορίες. Για τη συλλογή περισσότερων στοιχείων, για το πώς έγινε η ανακάλυψη της λίμνης Βαϊκάλης, ξεκίνησε από το Βλαδιβοστόκ και το Σιβτιβκάρ προς τη λίμνη Βαϊκάλη η αποστολή των ερευνητών, όπως μας αφηγείται ο οργανωτής της αποστολής, δημοσιογράφος της Μόσχα Αλεξάντρ Ορλόφ:
Θα περάσουμε απ΄ όλα εκείνα τα μέρη στα οποία κινήθηκαν οι πρωτοπόροι της Σιβηρίας. Μαζί με ανθρώπους που τρέφουν ενδιαφέρον για την περιοχή και μελετούν την ιστορία της, θα εξακριβώσουμε πώς έγινε το ταξίδι. Θα επισκεφθούμε όλα τα μουσεία. Θέλουμε να μάθουμε όσο το δυνατόν περισσότερα για την ανακάλυψη της Βαϊκάλης.
Η αποστολή είναι σχεδιασμένη με βάση την αρχή της ιστορικής προσομοίωσης. Διερχόμενοι τη διαδρομή του Ιβανόφ, οι ερευνητές ελπίζουν να ανακτήσουν έναν ακριβή χάρτη της πορείας του και να εξακριβώσουν νέα στοιχεία της βιογραφίας του πρωτοπόρου. Στο τέλος του Ιουλίου, όλες οι ομάδες θα συναντηθούν στο νησί της Βαϊκάλης Ολχόν. Μεταξύ των μελών της αποστολής είναι και ένας εικονολήπτης. Έτσι, όλα τα ενδιαφέροντα επεισόδια του ταξιδιού θα παρουσιαστούν σε ένα ντοκιμαντέρ αφιερωμένο στον Κουρμπάτ Ιβανόφ.