Βλαντίμιρ Βισότσκι - ο γνήσιος ρώσος τραγουδιστής

Βλαντίμιρ Βισότσκι - ο γνήσιος ρώσος τραγουδιστής



Ο Βισότσκι είναι σύμβολο. Γενιές ολόκληρες μεγάλωσαν, ακούγοντας τις ηχογραφήσεις των τραγουδιών του. Πειρατικές ως επί το πλείστον. Ακόμα και σήμερα, που οι καιροί έχουν αλλάξει, θεωρείται βέβαιον ότι, εάν ερωτούντο οι Ρώσοι, θα τον αναδείκνυαν ως το “Νο1 Ρώσο”.

Σήμερα, είναι εξαιρετικά δημοφιλείς οι διαγωνισμοί, οι δημοσκοπήσεις και τα τηλεοπτικά σόου με θέμα με θέματα: «Το σύμβολο της Ρωσίας», «Το όνομα της Ρωσίας» κ.λ.π.. Αν όμως πραγματοποιηθεί μια δημοσκόπηση «Ποιος είναι ο αγαπημένος ρώσος δημιουργός», τότε θα επικρατήσει, και πιθανότατα με μεγάλη διαφορά, ο ποιητής, τραγουδιστής και ηθοποιός, Βλαντίμιρ Βισότσκι.
Το βράδυ της 25ης Ιουλίου του 1980 επέστρεφα από την Οδησσό στη Μόσχα. Ενώ ήμουν στο σταθμό και πήγαινα προς το τρένο, ξαφνικά αισθάνθηκα ότι συνέβη κάτι πολύ άσχημο. Οι άνθρωποι γύρω κάτι σιγοκουβέντιαζαν, ενώ επικρατούσε μια δυσάρεστη, καταθλιπτική ατμόσφαιρα. «Μήπως άρχισε κανένας πόλεμος;», αναρωτήθηκα, και πλησίασα μια παρέα αντρών οι οποίοι συζητούσαν για κάτι χαμηλόφωνα αλλά με φανερή ένταση. «Συνέβη τίποτα;». «Μόλις μετέδωσαν από το Voice of America ότι στη Μόσχα πέθανε ο Βισότσκι».
Φίλος, αδελφός, πατέρας
Τον αγαπούσαν και τον αγαπούν στη Ρωσία, όλοι. Είχαμε μεγάλους ποιητές, τραγουδιστές, συνθέτες, αλλά ο Βισότσκι ήταν ο μοναδικός εθνικός ποιητής με κιθάρα. Ήταν τόσο οικείος, σαν φίλος, αδελφός, πατέρας... Τα τραγούδια του μιλούσαν για τα πάντα: Τον πόλεμο, τον αθλητισμό, την ιατρική, τη διεθνή κατάσταση, την επιστημονική φαντασία, τον αλκοολισμό, την ιστορία, τα ταξίδια, τη θρησκεία. Και αυτά δεν είναι καν όλα τα θέματα.
Και όλα σε πρώτο πρόσωπο. Πολλοί τα χρόνια εκείνα πίστευαν ότι μαζί με τον Βισότσκι πολεμούσαν, πήγαιναν σε αποστολές αναγνώρισης, πετούσαν με μαχητικό, εξόρυσσαν χρυσό, ήταν ξαπλωμένοι στην κλίνη του νοσοκομείου, βρίσκονταν στη φυλακή. Ρωσικός τύπος, ρωσική ιδιοσυγκρασία, ρωσικός χαρακτήρας. Ο άνθρωπος που δεν γνωρίζει σύνορα και είναι έτοιμος να φτάσει ως το τέλος. Αν πρόκειται για αγάπη, τότε ως το θάνατο. Αν πρόκειται για πόλεμο, τότε ως τη νίκη. Αν είναι για μεθύσι, τότε ως το παραλήρημα.
Το στυλ του Βισότσκι έχει τις ρίζες του στα παραδοσιακά ρωσικά νοσταλγικά, τσιγγάνικα, στα τραγούδια του δρόμου και της “αλητείας”. Ορισμένα θυμίζουν το γαλλικό chanson, όπως τον Ζωρζ Μπρασέν.
Οι στίχοι συνδυάζονται με μια πάλλουσα ως τα άκρα ενέργεια και τη μοναδική βραχνή χροιά της φωνής του. Τα πρώτα τραγούδια, στα οποία κυριαρχούσε η «αργκώ» θεματολογία, άρχισε να τα γράφει στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Ήταν και η εποχή που άρχιζαν να εμφανίζονται στην ΕΣΣΔ τα μαγνητόφωνα μπομπίνας. Τα τραγούδια του Βισότσκι από συναυλίες σε διαμερίσματα και υπόγεια αντιγράφονταν και περνούσαν από τον έναν στον άλλο. Μέσα σε ελάχιστα χρόνια έγινε γνωστός σε ολόκληρη τη χώρα, χωρίς να έχει παιχτεί ούτε μια φορά στο ραδιόφωνο.
Η ποιότητα των εγγραφών ήταν φρικτή, επειδή η κάθε διαδοχική αντιγραφή πρόσθετε θορύβους και παραμορφώσεις. Όμως η βραχνή φωνή του Βισότσκι και η συχνά ελαττωματική κιθάρα του έφταναν ως τον ακροατή παρόλα τα προβλήματα της ηχογράφησης, και για πολλούς τότε ήταν κάτι σαν ανάσα φρέσκου αέρα.
Σήμερα, είναι εξαιρετικά δημοφιλείς οι διαγωνισμοί, οι δημοσκοπήσεις και τα τηλεοπτικά σόου με θέμα με θέματα: «Το σύμβολο της Ρωσίας», «Το όνομα της Ρωσίας» κ.λ.π.. Αν όμως πραγματοποιηθεί μια δημοσκόπηση «Ποιος είναι ο αγαπημένος ρώσος δημιουργός», τότε θα επικρατήσει, και πιθανότατα με μεγάλη διαφορά, ο ποιητής, τραγουδιστής και ηθοποιός, Βλαντίμιρ Βισότσκι.
Το βράδυ της 25ης Ιουλίου του 1980 επέστρεφα από την Οδησσό στη Μόσχα. Ενώ ήμουν στο σταθμό και πήγαινα προς το τρένο, ξαφνικά αισθάνθηκα ότι συνέβη κάτι πολύ άσχημο. Οι άνθρωποι γύρω κάτι σιγοκουβέντιαζαν, ενώ επικρατούσε μια δυσάρεστη, καταθλιπτική ατμόσφαιρα. «Μήπως άρχισε κανένας πόλεμος;», αναρωτήθηκα, και πλησίασα μια παρέα αντρών οι οποίοι συζητούσαν για κάτι χαμηλόφωνα αλλά με φανερή ένταση. «Συνέβη τίποτα;». «Μόλις μετέδωσαν από το Voice of America ότι στη Μόσχα πέθανε ο Βισότσκι».
Φίλος, αδελφός, πατέρας
Τον αγαπούσαν και τον αγαπούν στη Ρωσία, όλοι. Είχαμε μεγάλους ποιητές, τραγουδιστές, συνθέτες, αλλά ο Βισότσκι ήταν ο μοναδικός εθνικός ποιητής με κιθάρα. Ήταν τόσο οικείος, σαν φίλος, αδελφός, πατέρας... Τα τραγούδια του μιλούσαν για τα πάντα: Τον πόλεμο, τον αθλητισμό, την ιατρική, τη διεθνή κατάσταση, την επιστημονική φαντασία, τον αλκοολισμό, την ιστορία, τα ταξίδια, τη θρησκεία. Και αυτά δεν είναι καν όλα τα θέματα.
Και όλα σε πρώτο πρόσωπο. Πολλοί τα χρόνια εκείνα πίστευαν ότι μαζί με τον Βισότσκι πολεμούσαν, πήγαιναν σε αποστολές αναγνώρισης, πετούσαν με μαχητικό, εξόρυσσαν χρυσό, ήταν ξαπλωμένοι στην κλίνη του νοσοκομείου, βρίσκονταν στη φυλακή. Ρωσικός τύπος, ρωσική ιδιοσυγκρασία, ρωσικός χαρακτήρας. Ο άνθρωπος που δεν γνωρίζει σύνορα και είναι έτοιμος να φτάσει ως το τέλος. Αν πρόκειται για αγάπη, τότε ως το θάνατο. Αν πρόκειται για πόλεμο, τότε ως τη νίκη. Αν είναι για μεθύσι, τότε ως το παραλήρημα.
Το στυλ του Βισότσκι έχει τις ρίζες του στα παραδοσιακά ρωσικά νοσταλγικά, τσιγγάνικα, στα τραγούδια του δρόμου και της “αλητείας”. Ορισμένα θυμίζουν το γαλλικό chanson, όπως τον Ζωρζ Μπρασέν.
Οι στίχοι συνδυάζονται με μια πάλλουσα ως τα άκρα ενέργεια και τη μοναδική βραχνή χροιά της φωνής του. Τα πρώτα τραγούδια, στα οποία κυριαρχούσε η «αργκώ» θεματολογία, άρχισε να τα γράφει στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Ήταν και η εποχή που άρχιζαν να εμφανίζονται στην ΕΣΣΔ τα μαγνητόφωνα μπομπίνας. Τα τραγούδια του Βισότσκι από συναυλίες σε διαμερίσματα και υπόγεια αντιγράφονταν και περνούσαν από τον έναν στον άλλο. Μέσα σε ελάχιστα χρόνια έγινε γνωστός σε ολόκληρη τη χώρα, χωρίς να έχει παιχτεί ούτε μια φορά στο ραδιόφωνο.
Η ποιότητα των εγγραφών ήταν φρικτή, επειδή η κάθε διαδοχική αντιγραφή πρόσθετε θορύβους και παραμορφώσεις. Όμως η βραχνή φωνή του Βισότσκι και η συχνά ελαττωματική κιθάρα του έφταναν ως τον ακροατή παρόλα τα προβλήματα της ηχογράφησης, και για πολλούς τότε ήταν κάτι σαν ανάσα φρέσκου αέρα.
Αξέχαστος, και μοναδικά ρωσικός
Όπως συμβαίνει συχνά με τους αστέρες, για τον Βισότσκι είχαν κυκλοφορήσει αρκετές φήμες. Υπήρχαν πολλοί που τον φθονούσαν και τον κατηγορούσαν, υπάρχουν τέτοιοι ακόμη και σήμερα. Έλεγαν ότι ο Βισότσκι είχε στην ΕΣΣΔ τεράστια προνόμια, και ότι του συγχωρούνταν πολλά. Πρόσφατα εμφανίστηκαν ειδήσεις ότι ο γιος του Βισότσκι, Νικίτα, κέρδισε την αγωγή που κατέθεσε σε βάρος των εκδοτών του βιβλίου στο οποίο ο Βισότσκι φερόταν να είναι πράκτορας της KGB, έμπορος ναρκωτικών και τρομοκράτης. Τα πάθη γύρω από την προσωπικότητα του Βισότσκι δεν καταλαγιάζουν.
Πέρασαν πάνω από 30 χρόνια από την ημέρα που πέθανε, αλλά δεν τον ξεχνούν. Εμφανίζονται τακτικά άγνωστες ηχογραφήσεις του. Εκδίδονται απομνημονεύματα φίλων και σύγχρονων. Εμφανίστηκε ακόμη και μια σειρά δίσκων με τη γενική ονομασία «Βισότσκι. Νέοι ήχοι», όπου με τη βοήθεια των νέων τεχνολογιών η φωνή του Βισότσκι συνδυάστηκε σε μια νέα ενορχήστρωση υπό τη συνοδεία των σύγχρονων ρυθμών.
Κάθε χρόνο στις 25 Ιανουαρίου, την ημέρα των γενεθλίων του Βισότσκι, στη ρωσική τηλεόραση προβάλλονται ταινίες στις οποίες συμμετείχε και εκπομπές αφιερωμένες σε αυτόν. Για όσους επιθυμούν να προβούν σε παραλληλισμούς μεταξύ του Βισότσκι και καλλιτεχνών άλλων χωρών, όπως για παράδειγμα με τον Μπομπ Ντίλαν και τον Σαρλ Αζναβούρ, θα επισημάνω ότι ο Βισότσκι είναι ένα καθαρά ρωσικό φαινόμενο, και δεν θα βρείτε Ιάπωνα ή Αμερικάνο Βισότσκι, αν και μιμητές και θαυμαστές του υπάρχουν αρκετοί, ακόμη και στα πιο απίθανα σημεία του κόσμου.